Türkiye son üçyüz yılını mutlaka konuşmak zorundadır. Buna “geçmişi ile yüz yüze gelme” diye bir isim takıldı. Samimiyetten uzak, ağırlıktan yoksun, alelacele bulunmuş bir değimdi, ama ne olursa olsun Türkiye ve Türk halkı, binlerce yıllık tarihinin şu son üç asrını mutlaka masaya yatırıp kadavra gibi incelemelidir.
Neden şimdiye kadar onaltı tane devlet kurup bir bir yıkığımız anlaşılmalıdır. Batı’da son zamanda Osmanlı adı altında dört kıtaya yayılmış güçlü bir devlet kurmuşken üç asır uğraşıp onu neden ve nasıl ? batırdığımız bilinmelidir. Bilinmelidir ki hiç olmazsa şu son kurduğumuz Cumhuriyet yaşasın. Yoksa “diri vücutları “toprağa gömmeye” devam edeceğiz. Zira her devlet değişikliğinde gereksiz yere çok adam ölüyor. Tarihin akışı kesiliyor.
Bayrak çekmek, “marş” okumak, “yaşasın” diye bağırmakla bir devlet yaşamıyor. Onu sağlam ellerde fiilen yaşatmak gereklidir. Biz bu kutsal görevi başarı ile yerine getiremiyoruz. Öyle olsaydı, bu devletleri kurar kurar batırmazdık.
Doğudan Batıya uzanan tarihimizin yakın zamanda kırılgan noktası son 300 yılın başlangıcıdır. Kesin tarih II. Viyana bozgunudur. Bu savaşta başta veziriazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa olmak üzere bir dizi kumandanın hatası sonucunda bozulan Ordu 12 eylül 1683 günü Viyana önlerinde Kalenberg: Almandağı savaşında kesin yenilgiye uğramıştı. Bundan sonra başlayan çöküntü ve gerileme durdurulamamış 250 yıl süren büyük dönüş başlamıştı.
Kalenberg savaşı işin dönüm noktasıdır. Bu olaydan sonra düşman o zamana kadar yenilmez olduğuna inanılan Türklerin yenilebileceğine inanmış ve karşı saldırıya geçmişti. Karşı saldırının en büyük faciası, Kalenberg yenilgisinden 14 yıl sonra, 11 eylül 1697 Zente bozgunudur. Sultan II Mustafa’nın da katıldığı Avusturya seferinde yaşanan ve Osmanlı ordusunda 30 bin can kaybına sebep olan bu bozgun, sadrazam Elmas Mehmet Paşa ile Temeşvar muhafızı Koca Cafer Paşa'nın Padişah'ın Ordusunu yanlış yola sevk etmeleri yüzünden meydan gelmişti.
Zente bozgunundan iki yıl sonra Osmanlıların Müttefik avrupa güçleri ve Rusya ile imzaladıkları 26 ocak 1699 Karlofça barış andlaşması, Osmanlı devletinin en fazla toprak kaybettiği ilk büyük andlaşmadır. Devletin kurulduğu tarihten sonra imzaladığı onaltı andlaşma sırasında düşmanın önerilerini dinlemeyen, sadece kendi koşullarını öne sürerek toplantıları terkeden Osmanlı diplomatları, ilk defa bu andlaşmada kaşı tarafı dinlemek zorunda kalmışlardı.
Zente bozgunundan sonra yaşanan en büyük bozgun iki asır sonra ünlü 93 harbidir. Eski takvimle 1293 yılına rastladığı için 93 harbi adı ile anılan bu savaş, Türkiye ile Rus çarlığı arasında 1877 ve 1878 yılları arasında yapıldı. Rumeli ve Kafkas olmak üzere iki sephede savaşan Osmanlı Devleti, bu savaşla tum Balkan yarımadasını kaybederek bu günkü sınırlara çekildi.
93 harbinde Plevne direnişini kırdıktan sonra İstanbul kapılarına kadar yürüyüşlerine devam eden Ruslar, 2 mart 1878 Yeşilköy Ayastafonos andlaşması ile savaşa son verdiler. İsteseler İstanbul’a girecek ve sultan II Abdülhamidi esir edebileceklerdi. Ancak bu yürüyüş sıcak denizler üzerinde hak iddia eden sömürgeci Avrupa devletleri engeline takıldı.
93’ten sonraki büyük yenilgi 1912 Balkan faciasıdır. Bulgarların Çatalca hattına kadar gelerek İstanbul’a tehdid ettikleri bu savaş, Osmanlı Devletinin sonudur. Bundan iki yıl sonra girdikleri, Birinci Dünya Savaşında yenilen Osmanlılar, tam tarih sahnesinden silinecekken son bir hamle ve can havliyle Çanakkale zaferini kazanmış ve yeniden elde ettikleri moral gücü ile Anadolu Yunan harbinden galip ayrılmışlardı.
Batı Türklerinin onbeşinci yüzyılda başlayan Avrupa çıkışları Viyana bozgunu, 93 harbi, Balkan ve Birici Dünya harpleri ile son bulmuştur. Bu büyük dünya faciasında Türk milleti 80 milyona yakın insan kaybetmiştir. Dünya tarihinde bu derecede büyük kayıp yaşayan başka ulusların bulunduğu tahminlerden uzaktır. Gerek Kalenberg savaşında ve gerekse ondan sonra başlayan büyük çöküntü ve geri dönüş sırasında işlenen hatalar hiçbir zaman söz konusu edilmemiş, nedenler ve gizli suçlar kamu oyu değerlendirmelerine sunulmamıştır.
Bu güne değin hep zaferlerden bahsetik. Kendimizi öğe öğe öğe bitiremedik. Kıt’aları, koca koca ülkeleri kaybettiğimiz halde hep zaferlerden söz açtık. İki asırda ellerimizle kurduğumuz bir devleti, üç asırda yine kendi ellerimizle yıktık. On altı diye sayılan yıkıntı devlet listesinin sonuna Osmanlı’yı da ekledik. Daha da kötüsü bu yıkıntıda bize ortak olan düşmanlarınmıza sığındık. Kurtuluşu Batı’da aradık. “”Medeni olalım” derken yanlışlıkla “Batılı” olalım demişiz. Bu yanlışlığı Batı’nın bu gün işlediği cürümlere bakan herkes kolayca farkedebilir:
“Nerede hata yaptık” demenin sırası gelmiştir sanıyorum. Bu gelecek için dolu bir ümittir. (Arşiv'den)