[Hollandalı ressam Brughel'in (1525-1569)"köyün delileri" tablosu]
Uzun yıllar önce bir oyun vardı "Buzlar çözülmeden" isimli... Oyunu kimin yazdığını hatırlamıyorum ama galiba Cevat Fehmi Başkut olmalı... Konu ana hatlarıyla şöyle: Uzakça bir diyarda bir kasabaya kaymakam tayin ediyorlar. Adam görevinin başına gitmek üzere yola çıkıyor. Ama ne çare ? mevsim kış, yollar kapalı, geçitler donmuş. Kasabaya ulaşmak mümkün değil. Aradan günler geçiyor. Kaymakam bekliyen kasabalı tedirgin. Nihayet halkın içinden biri kaymakamlığa talip oluyor ve makama geçiyor. Ancak bu adam deli, buna rağmen herkese parmak ısırtacak işler yapıyor, önemli, kararlar alıyor ve kasabada işler iyiden iyiye düzeliyor. Gerçek kaymakam bir yerde havaların düzelip yollardaki buzların çözülmesini beklerken, işler uzayınca sahte kaymakam ara sıra telaşlanıyor, o zaman "haydi çabuk olun, buzlar çözülmeden şu işi bitirelim" diyor. Zira buzların çözüldüğünde, gerçek kaymakamın kasabaya geleceğini bir tek o biliyor... sonunda havalar düzeliyor, buzlar çözülüyor, yollar açılıyor ve gerçek kaymakam kasabaya geliyor. Deli kaçıyor.
Bursa'nın İznik kazasının Müşküle köyünde ihtiyar heyeti seçimi sırasında, muhtelif olaylara kırgın halkın, protesto olsun diye heyet azası olarak dört deliyi seçtiğini duyunca bu oyunu hatırladım. Ürperdim. İster misiniz protesto olarak seçilen deliler, köyü başarılı bir şekilde yönetsin...? Deli bilinenler akıllı çıksın ve köyün işleri düzelsin. Olur ya... Destur... Bu güne kadar seçilen yöneticiler arasında akıllı bilinenlerden ne hayır geldi ki ? Biraz da delileri denemeli...