Gazi Mustafa Kemal Paşa Çanakkale savaşından sonra evlatları burada savaşarak can veren İngiliz ailelerine seslenerek “uzak diyarlardan çocuklarını savaşa gönderen anneler, evlatlarınız şimdi topraklarımızın aziz misafirleridir” demişti. Büyük Britanya İmparatorluğu adına savaşarak yeryüzü sahrasından ayrılan ve bize misafir olan bu değerli insanlar, yakında mezarsız kalacaklar. Zira İstanbul şehrini pençeleri arasına alan rant hırsızı vicdansız sermaye, onları yüzyıldır korudukları yerlerinden söküp çıkarmak üzere..
İstanbul’un en az Selimiye kışlası kadar değerli Haydarpaşa tren istasyonu ve çevresi için hazırlanan “Kentsel Dönüşüm Projesi”nde bu yörede 1853-1856 Kırım Savaşı’ndan beri var olan “Haydarpaşa İngiliz Mezarlığı”nin adı geçmiyor. Ben rastlamadım acaba bilen var mı ?
Hemşireliğin kurucusu olduğu bilinen ünlü Florance Nightingale’in görev yaptığı Selimiye’deki İngiliz askeri hastanesinde, tedavi görürken ölen İngizler ve daha sonra 1915-1916 Gelibolu kara ve deniz savaşlarında yaralandıktan sonra İstanbul’a getirilerek tedavi edildiği sırasında ölen Avusturalya’lı Anzak’lar da bu mezarlıkta yatmaktadır.
Mezarlığa daha sonra Ortadoğu ve Kafkaslarda ölen pek çok İngiliz askeri’nin mezarları da nakledilmiş, nakli yapılamayan fakat isimleri belli olanların listesi anıtsal bir duvar üzerine yazılmıştır. İstanbul’da görev yaptıkları sırada ölen bazı sivil İngiliz diplomatlarının ve Türkiye’deki İngiliz azınlığına ait bazı kişilerin de mezarları ile birlikte buradaki mezar sayısı toplam 16.000’e yaklaşmaktadır.
Haydarpaşa İngiliz mezarlığında yatan “aziz misafirlerimiz” sadece İngilizler değildir. Bunların arasında Kraliçe’nin Ordusunda görev yapmış din kardeşlerimiz de vardır. Bu değerli İnsanlar İngiliz sömürge idaresinin Pencap’tan derlediği Hint Müslümanlarıdır. Otuz kadar mezarda İngiliz silah arkadaşları ile yan yana ebedi uykularını uyumaktadırlar. Mezar taşlarında Arap harfleri ile ayetler yazılıdır. İsimleri bellidir. Bazı isimsiz taşlarda sadece “The Muslım Soldier of Great War: Büyük savaşın Müslüman askeri yazısı görülür. Pencaplı'ların kabirleri daha önce İstanbul yakasında Maslak’da bir mezarlıktamış, burada yapılan yol çalışmaları sırasında 1961’de Haydarpaşa mezarlığına nakledilmişler.
Haydarpaşa İngiliz Mezarlığı Askeri Hastane ile deniz kıyısı arasındadır. Biri Selimiye diğeri Gar tarafından iki girişi vardır. Halka açık değildir, özel izinle ziyaret edilebilir. Mezarlığın Selimiye kışlası tarafından girişinde solda dört yanında kanatlı melek heykelleri bulunan büyük bir sütun yer almaktadır. Bu eser “Kraliçe Viktorya” adına dikilmiş bir anıttır. Anıtta sallanan büyük İngiliz bayrağı dikkatli bakınca denizden görülür. Mezarlık 100 yıldan beri İngiliz toprağıdır.
İçinde kraliçe adına dikilmiş bir anıtın ve 16. 000 İngiliz mezarının yer aldığı, devrin Osmanlı hükümeti tarafından İngiliz milletine hediye edilmiş olan bu arazide yer alan mezarlık yeni Haydarpaşa ve Çevresi projesinde muhtemelen unutulmuştur. Veya unutulmamış ama unutturulmaya çalışılmaktadır.
Nakil düşünülüyorsa, İngiliz toprağında yer alan bir anıt ve 16.000 mezar nasıl nakledilecektir ? Gözü dönmüş rant pazarlıkları sırasında bu mezarlığın Nakkaştepe Fransız Mezarlığı’nın akibetine uğraması mümkündür. Nitekim bu ünlü mezarlık da yerine kolej inşa eden eski reis Bedreddin Dalan tarafından bir gecede yıktırılmıştı.
Maslak’tan Haydarpaşa’ya gelen buradan da kimbilir nereye gidecek olan Hintli Müslüman kerdeşlerimize rahat edecekleri bir mezarlık ararken Fatihalar göndermeyi ihmal etmeyin. Görev yaparken ölmüş ve elbette şehittirler. Görevin adı ne olursa olsun. Nitekim aynı savaşta, I. Dünya savaşı’nda, cephelerde görev yaparken yaralanan ve Fransada’ki hastanelerde fedai can eden Fransız ordusundaki Senegal’li Müsümanlar da şu anda Fransa’da Verdun Mezarlığında tepeler dolusu yatmaktadırlar. Onlar da Allahüalem şehittir. Unutulmasın
